WIERUSZ-KOWALSKI Alfred

Alfred Wierusz-Kowalski, Autoportret z paletą, Muzeum Narodowe w Warszawie
[Źródło: Cyfrowe MNW]

Alfred Wierusz-Kowalski urodził się w 1849 roku w Suwałkach, zmarł w 1915 roku w Monachium. Od 1868 roku kształcił się w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Rafała Hadziewicza, Aleksandra Kamińskiego i Wojciecha Gersona. Następnie przez krótki czas studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie. W 1872 roku rozpoczął studia na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium pod kierunkiem Alexandra Wagnera. Po roku naukę kontynuował w prywatnej pracowni Józefa Brandta. Pobyt w atelier tego malarza odbił się zarówno na stylu Alfreda Wierusza-Kowalskiego jak i na doborze tematów w jego przyszłej twórczości. W Monachium artysta zdecydował się pozostać na stałe.
Od 1890 roku malarz zyskał tytuł honorowego profesora Akademii monachijskiej. Nigdy nie założył własnej klasy rysunkowej, jednak do jego nieoficjalnych uczniów zaliczano między innymi Olgę Boznańską, Czesława Tańskiego, Henryka Weyssenhoffa, Michała Gorstkina-Wywiórskiego i Karola Wierusza-Kowalskiego.

Alfred Wierusz-Kowalski uprawiał sztalugowe malarstwo olejne w nurcie realizmu. W swoich obrazach powielał popularne w tamtym czasie tematy malarskie: obrazy z życia ludności wiejskiej Podhala i Huculszczyzny, sceny z polowań i napadów wilków, a także epizody batalistyczne i rodzajowo-historyczne kompozycje z końmi. Najczęściej akcję swoich prac osadzał w pejzażu zimowym. Rzadziej wykonywał portrety. Na początku wieku XX, tuż po podróży artysty do Afryki, w jego twórczości zaczęły pojawiać się również tematy orientalne. Obrazy Alfreda Wierusza-Kowalskiego znajdowały nabywców wśród wyższych sfer. W krótkim czasie stał się rozpoznawalną postacią polskiej kolonii artystycznej w Monachium, szybko zdobył uznanie publiczności i mecenasów sztuki.

Poza malarstwem artysta zajmował się również ilustracją, przez wiele lat współpracował z czasopismami „Tygodnik Ilustrowany” oraz „Kłosy”.

Jak już wspomniano, artysta osiadł na stałe w Bawarii, ale regularnie wystawiał swoje prace w Polsce, m.in. w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych (w latach 1873, 1876, 1893, 1894, 1908), w Salonie Aleksandra Krywulta w Warszawie (w latach 1893, 1895, 1896, 1898-1900, 1902), a także w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w latach 1892 i 1908 odbyły się jego indywidualne wystawy.
Za swoje prace malarz był wielokrotnie nagradzany, otrzymał np. medale na wystawach w Monachium, Wiedniu, Berlinie, Paryżu, Saint Louis i Louisville, a wielki złoty medal uzyskał na ogólnokrajowej wystawie we Lwowie (1904).

Obrazy Alfreda Wierusza-Kowalskiego znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych na całym świecie. Stosunkowo niewiele prac artysty stanowi część polskich zbiorów muzealnych, np. Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum w Suwałkach czy Muzeum Okręgowego w Białymstoku.