STEFAN ŻECHOWSKI - NOTA BIOGRAFICZNA

Stefan Żechowski urodził się w 1912 roku w Książu Wielkim k. Miechowa, zmarł tamże w 1984 roku. Rysunkiem zajmował się od dziecka. W latach 1929-1932 studiował w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie, m. in. u profesora Ludwika Wojtyczki. W 1935 roku otrzymał stypendium Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie, w 1963 i 1965 roku stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki. W latach 1973-1974 był stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku.
Od 1929 roku był członkiem założonego przez Stanisława Szukalskiego Szczepu Rogate Serce, w którym przyjął pseudonim Ziemin z Książa. Do 1936 roku artysta brał udział we wszystkich wystawach grupy. Od lat 40. artysta należał do Związku Polskich Artystów Plastyków.
W latach 30. Stefan Żechowski poznał Emila Zegadłowicza, który zaproponował artyście wykonanie ilustracji do swojej powieści Motory, która ostatecznie została opatrzona 37 ekspresjonistycznymi rysunkami i wydana w 1937 roku, jednak ostatecznie niemal w całości skonfiskowana przez cenzurę obyczajową.
Po zakończeniu II wojny światowej Stefan Żechowski zaczął czynnie uczestniczyć w życiu społecznym i politycznym. W 1946 roku wstąpił też do PPR.

Stefan Żechowski zajmował się rysunkiem i ilustracją, projektował znaczki pocztowe, np. serię „Kultura Polska”. Pisał również eseje, jest autorem tomiku wspomnień Na jawie wydanego w 1981 roku.
W dziedzinie sztuk plastycznych artysta posługiwał się głównie ołówkiem, węglem, kredką i suchym pastelem, czasem swoje prace podmalowywał temperą lub gwaszem. Inspirował się literaturą, czytał Nietzschego, Dostojewskiego, Słowackiego i Mickiewicza. Tworzył również prace alegoryczne i symboliczne oraz liczne portrety, zarówno pisarzy i filozofów, jak i działaczy społecznych i politycznych. Zgodnie z duchem realizmu socjalistycznego rysownik stworzył wiele prac o charakterze propagandowym. Artysta wykonał też serię erotyków, często przedstawiał baśniowo stylizowane akty kobiece. Ilustrował m. in. powieści Emila Zegadłowicza i Jerzego Żuławskiego, podejmował próby zilustrowania dzieł Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Ilustracje Stefana Żechowskiego publikowane były również w wielu wydawnictwach książkowych i prasowych w kraju oraz za granicą.
Artysta sporadycznie zajmował się również malarstwem monumentalnym, wykonał malowidła ścienne w kościele św. Wawrzyńca w Mikulczycach (obecnie zamalowane), projektował też inne polichromie.

Stefan Żechowski uczestniczył w wielu wystawach zbiorowych, miał też kilka wystaw indywidualnych, np. w Brukseli (1965), Krakowie (1972), Nowym Jorku (1974) i Kielcach (1983). W 1968 roku w Muzeum E. Zegadłowicza w Gorzeniu Górnym zaaranżowano stałą ekspozycję prac artysty. Rysownik został też kilkukrotnie nagrodzony za swoją twórczość, został np. wielokrotnie wyróżniony przez warszawską „Zachętę”, otrzymał wyróżnienie na I Ogólnopolskiej Wystawie Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz Zarządu Głównego Związku Polskich Artystów Plastyków (1950).
Prace artysty znajdują się m. in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie i Poznaniu, Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, Muzeum Poczty i Telegrafu we Wrocławiu, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu czy Muzeum Miejskiego w Zabrzu.

W 1977 powstał zrealizowany przez Ryszarda Wójcika film o artyście zatytułowany Pustelnik.

TEKSTY O ARTYŚCIE

“Ty zostaniesz artystą, otrzymałeś od Boga dar i nie wolno Ci go zmarnować (...). Powinieneś poświęcić go Bogu i Ojczyźnie.”

Józef Rolecki

„Jesteś inny od nich tu wszystkich, jesteś nie stąd. Przybłęda z Mlecznej Drogi, z gwiazdozbioru Mlecznej Drogi...”

Ludwik Wojtyczko

"Twórczość Stefana Żechowskiego jest niepowtarzalna. Jego siła oddziaływania na widza wywodzi się z bogactwa przekazywanych treści i absolutnego zaangażowaniu w twórcze działanie. Fantastyka przenosi nas w świat niezwykłych scen, a szczerość wypowiedzi dotyka najczulszych strun intymnego spostrzegania. Żechowski wyraża w swej twórczości uczucia wypływające ze wzruszenia i emocji, ludzkich stanów przeżywania spraw niezwykłych – zachwytu i lęku, grozy i podziwu, zaskoczenia i refleksji. Wyraża wszystkie stany ludzkiego odczuwania istnienia we wszechświecie, który jest nieodgadnioną zagadką, przekazuje uniesienia, które przybliżają nas do stwórcy wszechbytu."

Krystyna Olchawa