BROLL Urszula

URSZULA BROLL-URBANOWICZ

Urszula Broll-Urbanowicz, urodzona 17 marca 1930 roku w Katowicach, zmarła 17 lutego 2020 roku w swoim domu w Przesiece. Malarka, współzałożycielka grup artystycznych St-53 i Oneiron, była ściśle związana z Katowicami i Jelenią Górą. Jej twórczość miała ogromne znaczenie dla śląskiej sceny artystycznej drugiej połowy XX wieku.
Studia artystyczne rozpoczęła w 1949 roku na Wydziale Grafiki Propagandowej w katowickim oddziale Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, która w 1952 roku została przekształcona w filię krakowskiej ASP. Na początku lat 50. poznała Konrada Swinarskiego, późniejszego znakomitego reżysera i scenografa, studiującego wówczas w Łodzi u Władysława Strzemińskiego. Spotkanie Świnarskiego na swojej drodze, zaowocowało zainteresowaniem Urszuli Broll Teorią Widzenia i w konsekwencji założeniem studenckiego, artystycznego ugrupowania, znanego jako Grupa St-53 (1953-1956). Pierwszy człon nazwy, czyli "St-", wywodził się od miasta w którym działali młodzi artyści (Stalinogród - ówczesne Katowice) oraz nazwiska Władysława Strzemińskiego, ich duchowego mistrza. Inauguracyjna wystawa grupy odbyła się w 1956 roku. Podczas niej Urszula Broll poznała Andrzeja Urbanowicza, którego zdecydowała się poślubić w 1958 roku.
Razem z mężem i przyjaciółmi (Henryk Waniek, Antoni Halor i Zygmunt Stuchlik) założyła grupę Oneiron, działającą w latach 1965-1975. Artyści skupiali się na rozwoju duchowym i ezoteryce. W latach 70. Oneiron przekształcił się w pierwszą polską wspólnotę buddyjską, z którą Urszula Broll-Urbanowicz pozostała związana do końca życia.

Malarstwo Urszuli Broll-Urbanowicz

Twórczość Urszuli Broll-Urbanowicz ewoluowała na przestrzeni lat. Początkowo inspirowała się postimpresjonizmem i kubizmem, co można dostrzec w pracach takich jak "Kobiety śląskie". Jej interpretacja Teorii Widzenia Władysława Strzemińskiego kierowała ją w stronę abstrakcji. Szczególną uwagę zwracają jej abstrakcyjne "pejzaże" industrialnego Śląska, oddające fascynację artystki twórczością wspomnianego malarza, ale także i Pieta Mondriana.
W latach 60. Urszula Broll-Urbanowicz zwróciła się ku malarstwu materii, co zaowocowało cyklem "Alikwoty", w którym łączyła farbę olejną z piaskiem i barwnymi proszkami. Duchowe nauki Wschodu, zgłębiane szczególnie od lat 70. XX wieku, skierowały malarkę w stronę ukształtowania własnego, unikalnego stylu, czego przykładem są akwarele z cyklu "Mandale", tworzone do lat 90. Ostatni okres jej twórczości to kompozycje geometryczne o intensywnych barwach.

Urszula Broll-Urbanowicz - wystawy i kolekcje

Urszula Broll-Urbanowicz wystawiała swoje prace zarówno w kraju, jak i za granicą. Uczestniczyła w wystawach zbiorowych, m. in. w warszawskiej Zachęcie, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie oraz w Niemczech (Aachen, Landau), Japonii (Sendai, Tokio) i Francji (Saint-Étienne). Jej indywidualne wystawy odbyły się m.in. w Galerii Krzywe Koło w Warszawie, pałacu Krzysztofory w Krakowie, a także w Sztokholmie i Chicago.

Dzieła Urszuli Broll-Urbanowicz znajdują się w zbiorach Muzeum Historii Katowic, Muzeum Okręgowego w Jeleniej Górze, Galerii Bielskiej BWA oraz Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni.