Aktualności
Wystawa malarstwa Witolda Damasiewicza "Optyka znaku"
Zapraszamy na wystawę malarstwa Witolda Damasiewicza.
Wernisaż odbył się 29 listopada (piątek) o godz. 18.00. Ekspozycja trwała do 6 XII 2019 r.
Kurator wystawy: Agnieszka Stefańczyk
Optyka znaku
Wspomnienia rodziny na temat Witolda Damasiewicza składają się na obraz człowieka nieustannie pochłoniętego pracą. Artysta był zajęty nieprzerwanym malowaniem, rysowaniem, czytaniem lub pisaniem. Traktował malowanie jako pewnego rodzaju proces. Jego obrazy powstawały poprzez dojrzewanie kompozycji oraz kolorystyki, tworząc w efekcie głębokie w wyrazie płótna. Początkowo inspiracje artysta zapisywał w formie szkiców, później przekładał je na prace w technice gwaszu. Finalny motyw był wypracowywany już na płótnie.
Witold Damasiewicz w latach 50. i 60. [fot. ze zbiorów rodziny artysty]
Witold Damasiewicz urodził się 1919 roku w Wadowicach. Dorastał w okresie międzywojennym, podczas nastroju wolności - jak sam podkreślał. W gimnazjum wadowickim miał możliwość zapoznać się z kulturą antyczną, co wpłynęło niewątpliwie na ukształtowanie się jego osobowości. Witold Damasiewicz studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, w czasach okupacji jednak zbliżył się do tematyki sztuki. Utrzymywał wówczas kontakt z Mieczysławem Krzyżakiem, który udzielał mu pierwszych artystycznych wskazówek. W 1945 roku rozpoczął studia na krakowskiej Akademii Sztuki Pięknych. Po roku artysta wybrał pracownię Zbigniewa Pronaszki, ponieważ młodemu malarzowi imponowała intensywność koloru, syntetyczność plamy barwnej oraz zwartość kompozycji w pracach nauczyciela. Warto wspomnieć o udziale Witolda Damasiewicza w “Kole Samokształceniowym”, które powstało z inicjatywy Andrzeja Wróblewskiego. Do uczestników należeli również m.in.: Andrzej Strumiłło, Andrzej Wajda, Jan Tarasin. Celem zawiązania się grupy była potrzeba tworzenia sztuki, która będzie bliska rzeczywistości powojennej. W latach 1956-1960 Witold Damasiewicz zaczął odkrywać siebie jako jako twórcę. Był to okres prób formowania własnej interpretacji zagadnień ogólnoludzkich. W latach 1958-1980 artysta realizował się również jako pedagog, ucząc w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie. Malarz cenił sobie kontakt z młodzieżą. Zwykle po lekcjach razem z uczniami analizował ich prace. Z przekazów rodzinnych wiemy, że często jego byli uczniowie wracali do niego po latach, aby opowiedzieć swoją historię lub też podziękować za wsparcie. Artysta zmarł w 1996 roku w Krakowie.
Witold Damasiewicz w pracowni w latach 70. [fot. ze zbiorów rodziny artysty]
Na prezentowanej wystawie zobaczyć można obrazy powstałe w różnych etapach twórczości Witolda Damasiewicza. Na ekspozycji znalazły się prace powstałe w latach: 60. (Plafon), 70. (Marionetka 2, Kazamaty 6) oraz 90. (Zły anioł, Chrzest, Wielki koncert, Marionetka 2). Ich punktem wspólnym jest tematyka egzystencjalizmu oraz symbolizm. Artysta wykorzystywał znak jako nośnik zakodowanych treści. Przyjrzyjmy się pracy "Marionetka 2", która powstała w latach 1975-1992. Płótno należy do cyklu, którego głównym tematem były właśnie marionetki. W prezentowanej pracy przedstawiona została wykrzywiona postać figurki, przypominającej kształtem manekin człowieka do nauki rysunku dla artystów. Ta anonimowa figura podtrzymywana jest przez napięte sznurki rozchodzące się na wszystkie strony. Jej nienaturalna postawa jest wymuszona działaniem sił płynących z zewnątrz. Jest to bezpośrednie nawiązanie do ludzkiego losu, który jest manipulowany jest przez innych ludzi oraz siły wyższe.
Witold Damasiewicz, "Marionetka 2" (fragment)
Kolejnym obrazem, na który należy zwrócić uwagę to praca "Chrzest" (1992/1993). Kompozycja przedstawia postać w chwili tytułowego obrzędu. Falujące linie w obrazie symbolizują wodę, która jest nieodłączną częścią tego sakramentu. Linie te wypełniają całą postać oraz tło, scalając wszystko z górującym nad kompozycją słońcem. Przedstawienie to traktuje o bliskości człowieka z Bogiem, która trwa od momentu chrztu. Malarstwo Witolda Damasiewicza jest wypełnione symbolami. Każdy z nich, otwiera przed nami zupełnie inną sferę zagadnień metafizycznych. Optyka znaku w twórczości artysty posiada niezwykłą głębie interpretacji. Zapraszam na wystawę.
Witold Damasiewicz, "Chrzest" (fragment)
PRACE WITOLDA DAMASIEWICZA W OFERCIE [LINK]
WITOLD DAMASIEWICZ - NOTA BIOGRAFICZNA
[fot. lata 70., ze zbiorów rodziny artysty]
Witold Damasiewicz urodził się w 1919 roku w Wadowicach, zmarł w 1996 roku w Krakowie. W 1937 roku rozpoczął studia na Wydziale Filologii Polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dyplom obronił w 1948 roku. Od 1945 roku studiował równolegle na Wydziale Malarstwa krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Zbigniewa Pronaszki. Uczęszczał również na kurs malarstwa ściennego prowadzony przez Wacława Taranczewskiego. W czasie studiów należał do założonej przez Andrzeja Wróblewskiego Grupy Samokształceniowej Związku Akademickiej Młodzieży Polskiej, która zrzeszała zwolenników sztuki realistycznej, zaangażowanej społecznie. W 1952 roku obronił dyplom. Po zakończeniu nauki wstąpił do Związku Polskich Artystów Plastyków.
W latach 1950-1954 podjął pracę na macierzystej uczelni, obejmując stanowisko asystenta w pracowni Zygmunta Radnickiego. Następnie pracował jako aspirant artystyczny w krakowskiej ASP. Później, od 1958 roku uczył rysunku i malarstwa w krakowskim Liceum Sztuk Plastycznych.
W 1955 roku Witold Damasiewicz wziął udział w Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki „Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi” w warszawskim Arsenale. Od tego czasu kojarzono jego twórczość z ekspresjonizmem oscylującym wokół zagadnienia ludzkiej egzystencji. Malarz pracował jednak głównie na uboczu, nieustannie poszukując własnego stylu i drogi twórczej, przez co jego sztuka jest bardzo zróżnicowana. Rzadko i raczej niechętnie pokazywał prace na wystawach zbiorowych, miał ponad 20 wystaw indywidualnych.
Od 1959 roku artysta należał do grupy MARG.
Witold Damasiewicz zajmował się rysunkiem i malarstwem, tworzył też projekty polichromii. Posługiwał się najczęściej techniką olejną i gwaszem. We wczesnym okresie twórczości, do końca lat 50. artysta malował ekspresjonistyczne, rzadziej kubistyczne obrazy figuralne, skupiając się na postaci człowieka, często deformowanej i przedstawianej karykaturalnie. Z czasem sylwetkę ludzką zastąpiły same głowy i torsy. W tym okresie artysta zbliżył się do abstrakcjonizmu, sięgał również po elementy zaczerpnięte z nurtu malarstwa metaforycznego, wkomponowując w obrazy pojedyncze części ciała i niemożliwe do zidentyfikowania przedmioty. W latach 60. Witold Damasiewicz zaczął operować sumaryczną formą i zwartą plamą barwną. Malarz poszerzył w tym czasie zakres inspiracji. Wykonywał prace ekspresjonistyczne, symboliczne, a nawet takie, które kojarzyły się ze sztuką ikon. Artysta coraz więcej uwagi poświęcał również dekoracyjności swoich obrazów. Prace Witolda Damasiewicza zawsze mają głębszy sens i nie są jednoznaczne pod względem interpretacyjnym.
Malarz otrzymał kilka nagród, m. in. Złoty Medal Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (1976) i Nagrodę im. Jana Cybisa (1976).
Prace Witolda Damasiewicza znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych i publicznych na całym świecie, m. in. w zbiorach Ministerstwa Kultury i Sztuki, Muzeum Narodowego w Krakowie i Poznaniu, Muzeum Okręgowego w Toruniu czy Galerii Fundacji Karolyi w Vence.
ARTYSTA O SWOJEJ SZTUCE
Witold Damasiewicz "Witold Damazy Damasiewicz Malarstwo - Rysunek", Wystawa retrospektywna, organizator Zarząd Główny Związku Polskich Artystów Plastyków, Kraków 1995, Kraków 1995, Pałac Sztuki.
Sztuka jest istotnym elementem doświadczanej przez człowieka całości Uniwersum. Również więc na jej obszarze muszą pojawiać się dążenia o różnej wartości. Nasze stulecie urodziło w atmosferze sobie właściwego pośpiechu, wielkie mnóstwo owych ideologicznych dążeń. Wspomnę dla przykładu: konstruktywizm kubistyczny, nihilizm futurystyczny, dadaizm, konceptualizm, szamanizm i cały szereg izmów i ingów - aż po mające niekiedy pobudzić do refleksji widowiska i uroczyste działania, których wszelako rewers bywa niewyraźny, zatarty. Tym to działaniom towarzyszy pochwała jednorazowości /doraźności/, nieważności trwania. Bywa w tych widowiskach sporo publicystyki, posługującej się elementami, zaczerpniętymi z tworzywa dyscyplin sztuk plastycznych i wielkiej filozofii.
ARTYKUŁY NA TEMAT ARTYSTY
Jerzy Madeyski, katalog wystawy malarstwa Witolda Damasiewicza laureata nagrody im. Jana Cybisa w roku 1976, Dom Artysty Plastyka, Warszawa, ul. Mazowiecka II a, 9-30 grudnia 1976.
"Sztukę Witolda Damasiewicza, mimo znacznych różnic formalnych poszczególnych okresów, łączą dwie zasadnicze cechy: pierwszą jest kolor, któremu przypada rola konstruowania, kompozycji i emocjonalnej tkanki obrazu. Drugą - mocny podkład filozoficzny o metafizycznym nieraz zabarwieniu, zrodzony ze związków łączących twórczość i sposób myślenia artysty z ikoną, zatem obiektem obdarzonych w założeniach wolą i możliwością oddziaływania na ludzkie losy. Z ikony również bierze swój początek tak często i chętnie stosowana pozorna symetria, będąca jednak w istocie dzięki lekkim przesunięciom osi kompozycyjnej - układem dynamicznym. Ikonowy również rodowód ma dążenie do pełnej chromatyczności środków wyrazu, przybierającego u Damasiewicza postać ponownego scalania rozproszonych przez ostatnie stulecie środków formalnych, by z ich nowego ustawienia i połączenia wydobyć pełnię brzmienia giętkiego i bogatego języka wypowiedzi. Twórczość Damasiewicza można zatem podsumować krótko terminem hieratyzmu w jego pozytywnym znaczeniu."
Władysław Stróżewski, "Witold Damazy Damasiewicz Malarstwo - Rysunek", Wystawa retrospektywna, organizator Zarząd Główny Związku Polskich Artystów Plastyków, Kraków 1995, Kraków 1995, Pałac Sztuki.
"Sztuka, jaką uprawia Witold Damasiewicz zasługuje bez zastrzeżeń na miano metafizycznej. Jest "meta", bo przenosi w INNE, sięga głębi. Nie zadowala się zewnętrznym naskórkowym widzeniem rzeczywistości: poprzez znak, poprzez symbolikę formy i symbolikę koloru chce odsłonić prawdę zakrytą, ważniejszą od tego, co bezpośrednio dostępne w zwykłym doświadczeniu świata. Światło emanujące z obrazów Damasiewicza ma swoje ostateczne źródło w sacrum. Najczęściej jest ono ukryte, przychodzi jak gdyby spoza rzeczywistości obrazu, by zaistnieć w nim, jak w swym rozświetlonym odbiciu. To malarstwo niesie w sobie głęboki sens, nie rezygnując przy tym z rygorów artyzmu. Zadaje kłam poglądom, że nieważne jest mistrzostwo i nieważne piękno. Przywraca wiarę w możliwość obcowania z pięknem, które jest pięknem prawdziwym. I to stanowi o optymizmie jego przesłania, nawet, jeśli odsłania tragiczne aspekty naszego istnienia."
Beata Gawrońska, "Witold Damazy Damasiewicz Malarstwo - Rysunek", Wystawa retrospektywna, organizator Zarząd Główny Związku Polskich Artystów Plastyków, Kraków 1995, Kraków 1995, Pałac Sztuki.
"Witold Damasiewicz jeden z najbardziej intrygujących malarzy krakowskich. Samotnik tworzący w zaciszu pracowni własny świat. Autor obrazów pełnych harmonii i afirmacji najdrobniejszych przejawów piękna, choć naznaczonych wielką wrażliwością na przynależne ludzkiej kondycji smutek i cierpienie. Wnikliwy badacz prawdziwej natury otaczającej nas rzeczywistości, bezbłędnie oddzielający sztafaż codzienności od właściwego sedna rzeczy. Miłośnik wiecznotrwałej prawdy i piękna. Do tego człowiek skromny "odporny" na pochwały, pokorny względem krytyki."
