WIERUSZ-KOWALSKI Alfred

Alfred Wierusz-Kowalski

Alfred Wierusz-Kowalski, fot. C. Holzer, Muzeum Narodowe w Warszawie
[Źródło: Cyfrowe MNW]

Alfred Wierusz-Kowalski, urodzony w 1849 roku w Suwałkach, zmarł w 1915 roku w Monachium, był wybitnym polskim malarzem i reprezentantem nurtu realizmu.
Jego wczesna edukacja artystyczna obejmowała studia w Warszawie i Dreźnie. Następnie rozpoczął naukę w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, pod kierunkiem Alexandra Wagnera. Przez pewien czas uczył się również w prywatnej pracowni Józefa Brandta. Chociaż nigdy nie założył własnej klasy rysunkowej, to kształcił artystów takich jak Olga Boznańska i Michał Gorstkin-Wywiórski, a w 1890 roku zyskał tytuł honorowego profesora Akademii monachijskiej. Większość swojego dorosłego życia spędził w Monachium.

Alfred Wierusz-Kowalski uprawiał sztalugowe malarstwo olejne w nurcie realizmu. W swoich obrazach powielał popularne w tamtym czasie tematy malarskie: obrazy z życia ludności wiejskiej Podhala i Huculszczyzny, sceny z polowań i napadów wilków, a także epizody batalistyczne i rodzajowo-historyczne kompozycje z końmi. Najczęściej akcję swoich prac osadzał w pejzażu zimowym. Rzadziej wykonywał portrety. Na początku wieku XX, tuż po podróży artysty do Afryki, w jego twórczości zaczęły pojawiać się również tematy orientalne. Obrazy Alfreda Wierusza-Kowalskiego znajdowały nabywców wśród wyższych sfer. W krótkim czasie stał się rozpoznawalną postacią polskiej kolonii artystycznej w Monachium, szybko zdobył uznanie publiczności i mecenasów sztuki.

Poza malarstwem artysta zajmował się również ilustracją, przez wiele lat współpracował z czasopismami „Tygodnik Ilustrowany” oraz „Kłosy”.

Jak już wspomniano, artysta osiadł na stałe w Bawarii, ale regularnie wystawiał swoje prace w Polsce, m.in. w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych (w latach 1873, 1876, 1893, 1894, 1908), w Salonie Aleksandra Krywulta w Warszawie (w latach 1893, 1895, 1896, 1898-1900, 1902), a także w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w latach 1892 i 1908 odbyły się jego indywidualne wystawy.
Za swoje prace malarz był wielokrotnie nagradzany, otrzymał np. medale na wystawach w Monachium, Wiedniu, Berlinie, Paryżu, Saint Louis i Louisville, a wielki złoty medal uzyskał na ogólnokrajowej wystawie we Lwowie (1904).

Obrazy Alfreda Wierusza-Kowalskiego znajdują się w wielu kolekcjach prywatnych na całym świecie. Stosunkowo niewiele prac artysty stanowi część polskich zbiorów muzealnych, np. Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum w Suwałkach czy Muzeum Okręgowego w Białymstoku.