GIERYMSKI Aleksander

Aleksander Gierymski urodził się 1850 roku, zmarł w 1901 r. Młodszy brat Maksymiliana Gierymskiego. W 1867 roku ukończył Gimnazjum Rządowe w Warszawie. W tym samym roku rozpoczął naukę w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Rafała Hadziewicza. Debiutował jako rysownik publikując satyryczne szkice w czasopiśmie "Mucha, Szkice Satyryczno-Humorystyczne". Pozyskanie funduszy od osób prywatnych umożliwiło mu studia na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Malarstwa uczył się w pracowniach Hermanna Anchütza, Carla Piloty’ego, Alexandra Strahubera oraz Georga Hiltenspergera. Od 1869 roku, wraz ze starszym bratem Maksymilianem uczestniczył także w prywatnych lekcjach prowadzonych przez malarza Franza Adama. Na studiach zetknął się ze współczesnym malarstwem niemieckim, jednak decydujący wpływ na ukształtowanie się jego stylu artystycznego miało malarstwo realistyczne.

Po studiach wyjechał do Włoch, gdzie ogromne wrażenie wywarło na nim malarstwo Tycjana, Tintoretta, Carpaccia i Gentile Belliniego. Jego sztukę trudno jednak nazwać typowo akademicką. Artysta poświęcił się artystycznym eksperymentom związanym z oddaniem zróżnicowania odcieni ciemnych barw oraz skomplikowanych efektów świetlnych na różnych powierzchniach. Widać to bardzo dobrze na płótnie „W altanie”, gdzie przez romboidalne szpary pomiędzy deseczkami do wnętrza altany wpadają regularne refleksy świetlne. Malował pejzaże, sceny rodzajowe, portrety (m.in. słynne „Pomarańczarka” i „Portret Heleny Modrzejewskiej”) oraz kompozycje inspirowane utworami literackimi. Od 1874 roku, z krótkimi przerwami, mieszkał w Rzymie. Był członkiem Deutsche Kunstler-Verein oraz Zarządu Powszechnego Stowarzyszenia Polskich Artystów w Krakowie. Nie przyjął natomiast nominacji na członka komitetu dyrekcji krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. Regularnie i często wystawiał w Europie.

Jego prace były eksponowane w: Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych (w latach 1869-1901), w Salonie Krywulta (1884, 1897, 1898, 1900), w Towarzystwach Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (1870-1901) i Lwowie (1869,1870, 1877), w monachijskim Kunstvereinie (1872-74, 1888, 1890, 1892-97, 1899), a także w Wiedniu (1873, 1875, 1884, 1890, 1894, 1896), Berlinie (1872, 1891) i Paryżu (1891-93, 1899, 1900).